تشخیص طلای اصل از بدل؛ 12 روش قطعی که هر خریدار طلا باید بداند

خرید طلا همیشه یکی از سرمایه‌گذاری‌های مطمئن و جذاب بوده است؛ اما در کنار این جذابیت، همیشه نگرانی درباره‌ی تشخیص طلای اصل از تقلبی هم وجود دارد. در بازار امروز که انواع آب‌طلا، روکش و بدل با ظاهرهای فریبنده وجود دارد، دانستن روش‌های دقیق تشخیص طلای اصل برای هر خریدار ضروری است. در این مطلب، همه نکاتی را که باید قبل از خرید بدانید، به‌صورت ساده و کاربردی بررسی می‌کنیم تا هیچ‌وقت فریب طلای فیک را نخورید.

۱. تشخیص طلای اصل از روی کد یا عدد حک‌شده

اولین و مطمئن‌ترین روش برای تشخیص طلای اصل، بررسی عدد یا کدی است که روی قطعه طلا حک شده. این عدد در واقع نشان‌دهنده‌ی میزان خلوص طلاست. مثلاً وقتی روی انگشتر یا گردنبند عدد ۷۵۰ می‌بینید، یعنی ۷۵ درصد آن از طلای خالص تشکیل شده و بقیه فلزات برای استحکام بیشتر به آن اضافه شده‌اند.

اعداد رایج روی مصنوعات طلا عبارت‌اند از: ۳۷۵، ۵۰۰، ۵۸۵، ۷۵۰، ۹۱۶، ۹۹۹. اگر روی طلا هیچ کدی نباشد، یا کدر و ناخوانا باشد، باید احتیاط کنید و از سایر روش‌ها برای تشخیص طلای اصل استفاده کنید. توجه کنید که گاهی طلاهای قدیمی یا دست‌ساز، بدون کد هستند، که به معنی تقلبی بودنشان نیست؛ اما در این موارد حتماً از متخصص کمک بگیرید.

بیشتر بخوانید: کدهای حک شده برروی طلا

۲. تشخیص طلای اصل با آهنربا

روش بعدی برای تشخیص طلای اصل، استفاده از آهنرباست. طلا خاصیت مغناطیسی ندارد و نباید جذب آهنربا شود. اگر قطعه‌ای که در دست دارید به آهنربا چسبید، مطمئن باشید که طلای خالص نیست یا فقط روکش طلا دارد.
البته باید دقت کنید، چون بعضی فلزات دیگر نیز خاصیت مغناطیسی ندارند. پس این روش به تنهایی قطعی نیست و باید در کنار روش‌های دیگر به کار گرفته شود.

۳. تشخیص طلای اصل با سنگ محک

از گذشته تا امروز، سنگ محک یکی از ابزارهای سنتی و مطمئن در جواهرسازی برای تشخیص طلای اصل بوده است. در این روش، طلا را روی سنگ محک می‌کشند و سپس با ریختن اسید مخصوص روی خط به‌جا مانده، واکنش آن را بررسی می‌کنند. اگر خط ثابت بماند و تغییر رنگ ندهد، یعنی طلا اصل است. این روش نیاز به تجربه دارد و بهتر است در حضور طلافروش انجام شود تا به قطعه آسیبی نرسد.

۴. تشخیص طلای اصل با سرامیک یا ظروف بدون لعاب

یک روش خانگی و ساده برای تشخیص طلای اصل استفاده از یک ظرف سرامیکی بدون لعاب است. کافی است قطعه طلا را آرام روی سطح آن بکشید. اگر رد طلایی روی ظرف باقی ماند، یعنی طلا اصل است؛ اما اگر رد سیاه یا خاکستری باقی ماند، آن قطعه تقلبی است. این روش فقط برای تست سریع کاربرد دارد و باید با احتیاط انجام شود تا به سطح طلا آسیب نرسد.

۵. تست ید برای تشخیص طلای اصل

روش دیگری که می‌تواند به شما کمک کند، استفاده از ید است. چند قطره ید را روی سطح طلا بریزید. اگر لکه‌ای باقی ماند، طلا تقلبی است، اما اگر ید بعد از چند ثانیه محو شد، یعنی طلا اصل است. البته این تست ممکن است رنگ طلا را کمی تغییر دهد، بنابراین فقط در مواقع ضروری از آن استفاده کنید.

۶. تشخیص طلای اصل با سرکه

سرکه یکی از مواد طبیعی است که برای آزمایش فلزات به کار می‌رود. کافی است طلای مورد نظر را درون سرکه بیندازید و چند دقیقه صبر کنید. اگر رنگ طلا تغییری نکرد، یعنی طلای واقعی است. اما اگر تیره شد، با بدلیجات روبه‌رو هستید. این روش برای بررسی‌های خانگی کاربردی است اما به‌هیچ‌وجه دقیق‌تر از تست‌های حرفه‌ای نیست.

۷. تشخیص طلای اصل با اسید نیتریک

اگر بخواهید تشخیص طلای اصل را به‌صورت قطعی انجام دهید، تست اسید نیتریک (یا تیزاب سلطانی) یکی از معتبرترین روش‌هاست. در این تست، یک قطره اسید روی سطح طلا ریخته می‌شود. اگر هیچ واکنشی رخ ندهد، طلا اصل است. اما اگر رنگ سبز یا قهوه‌ای ظاهر شود، یعنی طلا تقلبی یا روکش‌دار است. توجه داشته باشید که این تست باید فقط توسط افراد حرفه‌ای انجام شود، چون اسید می‌تواند به طلا و پوست آسیب بزند.

۸. تشخیص طلای اصل از رنگ و درخشش آن

یکی از نشانه‌های مهم در تشخیص طلای اصل، رنگ ثابت و درخشش خاص آن است. طلای واقعی رنگی گرم، درخشان و یکنواخت دارد که در طول زمان تغییر نمی‌کند. اگر متوجه شدید که گوشه‌های طلا بعد از مدتی تیره یا رنگ‌پریده شده، احتمالاً با روکش طلا یا بدل سروکار دارید.

نور محیط می‌تواند کمک کند تا رنگ واقعی طلا را ببینید؛ زیر نور سفید طبیعی، رنگ طلای اصل همیشه ثابت و درخشان باقی می‌ماند.

۹. تشخیص طلای اصل با آب

روش ساده دیگر برای تشخیص طلای اصل، استفاده از آب است. ظرفی را پر از آب کنید و قطعه طلا را داخل آن بیندازید. طلا به خاطر چگالی بالا باید سریع به کف ظرف برود. اگر در سطح آب ماند یا دیر فرو رفت، احتمالاً بدل است. این تست آسیبی به طلا نمی‌زند و می‌توانید بدون نگرانی در خانه انجامش دهید.

۱۰. استفاده از طلای شاخص یا شاهد

اگر هنوز شک دارید، می‌توانید از طلای شاخص کمک بگیرید. طلای شاخص قطعه‌ای است که از اصل بودن آن مطمئن هستید. با مقایسه‌ی وزن، رنگ و درخشش دو قطعه می‌توانید راحت‌تر تشخیص طلای اصل را انجام دهید. این روش مخصوصاً برای کسانی که زیاد با طلا سر و کار دارند، مفید است.

۱۱. نکات مهم هنگام خرید طلا برای اطمینان از اصالت

هنگام خرید طلا، همیشه به این نکات دقت کنید تا مطمئن شوید محصولی که می‌خرید اصل است:

• حتماً طلا دارای کد معتبر و خوانا باشد. برای طلای ۱۸ عیار عدد ۷۵۰ یا ۱۸K حک می‌شود.
• در فاکتور خرید، نام و مشخصات طلافروشی و خریدار نوشته شود. فاکتور معتبر، سند مالکیت شماست.
• از خرید طلای بدون فاکتور یا بدون کد خودداری کنید.
• از فروشگاه‌های معتبر و دارای مجوز رسمی خرید کنید.

به یاد داشته باشید که تشخیص طلای اصل در کنار اعتماد به فروشنده معتبر، مهم‌ترین عامل جلوگیری از ضررهای مالی است.

بیشتر بخوانید :راهنمای کامل تعیین سایز انگشتر: 5 روش اندازه‌گیری سایز انگشتر در خانه

۱۲. روش‌های ترکیبی برای تشخیص مطمئن‌تر

🔸 چرا باید از روش‌های ترکیبی استفاده کنیم؟

هیچ روشی به‌تنهایی نمی‌تونه صددرصد اطمینان بده که طلایی که در دست دارید واقعاً اصله. بعضی نشانه‌ها ممکنه گمراه‌کننده باشن؛ مثلاً طلای آبکاری‌شده ممکنه در نگاه اول اصل به نظر برسه. به همین دلیل، ترکیب چند روش با هم بهترین راه برای تشخیص طلای اصل به‌صورت دقیق و مطمئن محسوب می‌شه.

🔸 ترکیب تست آهن‌ربا، عیار و رنگ طلا

یکی از مطمئن‌ترین روش‌ها برای تشخیص طلای اصل، انجام چند تست ساده پشت سر هم است:

• تست آهن‌ربا: طلا خاصیت مغناطیسی نداره، پس نباید جذب آهن‌ربا بشه.
• بررسی عیار: روی بیشتر طلاهای اصل، عدد ۱۸، ۲۱ یا ۲۴ حک شده. نبود این عدد یا وضوح پایینش می‌تونه نشونه بدل بودن باشه.
• رنگ و درخشش: طلای اصل رنگ زرد گرم و ملایمی داره و درخششش نرم و طبیعی به نظر می‌رسه، نه براق و زننده مثل آبکاری‌ها.

🔸 ترکیب تست اسید نیتریک با سایر روش‌ها

اگر هنوز شک دارید، مرحله بعدی می‌تونه تست اسید نیتریک باشه. اسید نیتریک روی فلزات تقلبی واکنش نشون می‌ده و باعث تغییر رنگ می‌شه، اما طلای اصل در برابرش مقاومه.
⚠️ با این حال، انجام این تست در خانه خطرناکه، پس بهتره به کارشناس طلا مراجعه کنید تا بدون آسیب به قطعه‌تون، تشخیص طلای اصل رو انجام بده.

🔸 بررسی وزن و صدای طلا

وزن طلا یکی از شاخص‌ترین نشونه‌هاست. طلای اصل همیشه سنگین‌تر از نمونه بدل یا برنجی احساس می‌شه.
همچنین هنگام ضربه زدن به طلا، صدایی زنگ‌دار و خاص تولید می‌شه که با تجربه می‌تونید اون رو از صدای فلزات تقلبی تشخیص بدید.
این روش برای فروشندگان حرفه‌ای طلا یکی از سریع‌ترین ابزارها برای تشخیص طلای اصل به شمار می‌ره.

🔸 ترکیب تست خانگی با بررسی تخصصی

در نهایت، برای اطمینان کامل، بهتره روش‌های خانگی رو با تشخیص تخصصی در گالری معتبر ترکیب کنید.
به‌عنوان مثال، گالری زر استایل با بهره‌گیری از تجهیزات دقیق و کارشناسان باتجربه، تشخیص طلای اصل رو با دقت بالا انجام می‌ده.
این ترکیب از روش‌های خانگی و حرفه‌ای باعث می‌شه با اطمینان کامل خرید یا فروش کنید و از اصل بودن طلا مطمئن بشید.

جمع‌بندی

با یادگیری این روش‌ها می‌توانید خودتان در خانه تا حد زیادی تشخیص طلای اصل را انجام دهید. اما در نهایت بهترین و مطمئن‌ترین راه، مراجعه به طلافروشی معتبر است. هیچ تست خانگی نمی‌تواند جای تجربه و تجهیزات حرفه‌ای یک کارشناس را بگیرد.

اگر قصد خرید طلای باکیفیت و تضمینی دارید، حتماً از فروشگاه‌های معتبر مثل زر استایل گالری خرید کنید. تمام محصولات این برند با طلای ۱۸ عیار ساخته می‌شوند و فاکتور رسمی و معتبر دارند. زر استایل گالری با طراحی‌های خاص و شیک خود، خیال شما را از بابت اصالت و زیبایی طلا راحت می‌کند.